سنگ چینی

سنگ چینی در فضای داخلی

استفاده از انواع سنگ ساختمانی پیرو فاکتورهای مختلفی است که یکی از آیتمهای اصلی آن مُد است. در یک کلمه  در حال حاضر سنگ چینی برای فضای داخلی مُد نیست. یک قسمت آن به این موضوع بر می گردد که چون چینی دارای رنگهای سفید و خنثی و سرد است، فضای داخلی را به آن گرما و جذابیتی که موردنظر طراح است نمی رساند. دلیل دیگر اینکه این سنگ را کارخانه هایی با کیفیت ساب و برش پایین فرآوری کرده اند و ما عادت کرده ایم چینی را با کیفیت فرآوری بد و بیشتر در ابعاد بیست سانتیمتر طولی و در مکانهای درجه چندم ببینیم. این یک عامل مهم روانی است که تقاضای سنگ ساختمانی چینی را در فضاهای داخلی به حداقل میرساند اما بعید نیست در آینده با فرآوری خوب و در ابعاد بزرگ دوباره مُد شود و بتواند جایگاه تازه ای برای خودش دست وپا کند. خوش شانسی و اتفاقی که در سالهای اخیر برای تراورتن افتاد در خانه سنگهای چینی را هم بکوبد.

این اتفاق در سال های گذشته برای سنگ لاشتر هم افتاد. این سنگ همیشه به صورت تیشه ای استفاده می شد و قیمت پایینی داشت. عده ای پیدا شدند که بلوک خوب و بزرگ وقوارۀ آن را خریدند؛ اسلب گرفتند؛  خوب فرآوری کردند و صادر نمودند. کم کم بازار داخل هم به ارزش آن پی برد و بعد از سالها به عنوان سنگ تزئینی ساب خورده برای خودش جایی باز کرد وتقاضا برای این سنگ بالا رفت.
در این زمینه رگه های سنگ ساختمانی چینی می تواند کمک زیادی به جلب نظر بیشتر طراحان و مصرف کنندگان کند. چنانچه از داستان بوک مچ (book match) نظیر سنگهای مرمرو تراورتن در سنگهای چینی هم استفاده شود (این شدنی است) این سنگ می تواند به زودی از یک سنگ کم ارزش، به یک سنگ تجاری با ارزش تبدیل شود.

با یک بار بازدید از یک نمایشگاه اروپایی –به خصوص ورونا- میتوان عملی بودن چنین  دیدگاهی را با چشم دید. ببینید که چطور از یک سنگ ساختمانی چینی کارارا و مشابه آن، استفاده های زیبا، به یاد ماندنی و در خور این سنگ میشود و آنها که به این زیبایی سنگ چینی را دوباره زنده کردند حتماً دعای خیر سنگهای چینی پشت سرشان خواهد بود. استفاده از سنگ چینی جهت تابلو سنگهای cnc سه بعدی هم بسیار زیبا وجذاب است.
چنانچه بخواهیم از سنگی نازک توقع مقاومتی خوب داشته باشیم و آن سنگ هم خیلی سفت و محکم و غیر قابل فرآوری نباشد، از چه سنگی استفاده کنیم؟
چنانچه بخواهیم نقشی را روی سنگی حکاکی کنیم و آن سنگ را در معرض برف و باران هم قرار دهیم و مثل تراورتن نیاز به فرآوری جدی نداشته باشد، از چه سنگی استفاده کنیم؟  جواب مشخص است؛ سنگ ساختمانی چینی!
این بحث برای طراحانی که خودشان مؤلف یا مدساز هستند می تواند جالب توجه باشد.بد نیست معدن داران هم به این نکته توجه داشته باشند که احتمال دارد یک روز دوباره سنگ چینی مد شود. چراکه هم لیاقتش را دارد و هم پیشینه اش را. سنگ چینی توسط دستگاههای برش سنگ نرم بریده می شود و معمولا ً نیاز به توری و رزین خاصی ندارد، چرا که دارای تخلخل و رگه های خالی بسیار کمی است.
پدیده رد شدن نور از سنگ، پدیده بسیار جذابی در معماری سنتی و مدرن است هرچند این پدیده مخصوص مرمرهاست و در آینده بحث آن خواهد آمد اما در بعضی از سنگ های چینی هم وجود دارد و انواع سنگ ساختمانی چینی در این خاصیت تا حدودی با سنگهای مرمر شریک است و یکه تازی سنگ مرمر را تحت تأثیر قرار داده.

سنگ ساختمانی چینی

سنگ چینی (کریستال)

سنگ ساختمانی چینی، توده سنگ های آهکی یا دولومیتی هستند که در اثر عوامل درونی، نظیر درجه حرارت و فشار، دوباره متبلور شده اند و از این رو جزء سنگ های دگرگون به شمار می روند. سنگهای چینی در نقاط مختلف از نظر میزان دگرگونی و بعضی ترکیبات شیمیایی متفاوت هستند. سنگ چینی اغلب دارای بلورهای درشت است. این بلورهای درشت وجه تمایز سنگ چینی با سنگ های کربناتی رسوبی است.
از نظر ساختمان درونی سنگ و دانه بندی کریستال سنگ، یک معدن با معدن دیگر متفاوت است. کانی اصلی تشکیل دهنده اغلب چینی ها کلسیت است. همچنین سنگهای چینی دارای کانی هایی مانند کوارتز، گرافیت، هماتیت، سیمونیت، پریت و... نیز هستند.
در بعضی از سنگ های چینی کوارتز وجود دارد که با افزایش آن میزان سختی سنگ زیادتر می شود.
اگر سنگ چینی کاملا ً خالص باشد دارای رنگ سفید و درخشندگی است، رنگ خاکستری روشن تا سیاه در این سنگ ها نشان دهنده وجود مواد کربن دار در آنهاست. رنگهای سبز معمولا ً توسط کلریت یا سیلیکاتهای دیگر تولید می شوند. رنگ صورتی و قرمز به علت وجود ذرات بسیار ریز پراکنده هماتیت و یا کربنات منگنز و رنگ زرد و کرم بر اثر وجود لیمونیت است.
جذب آب در سنگ های چینی یا سنگ آهک متبلور معمولا ً کمتر از یک در صد است. وزن مخصوص آن 7/ 2 تن بر متر مکعب است. از مقاومت متوسطی برخوردار است. انواع سنگ ساختمانی چینی مقاومتی بین نوزده تا یکصدوچهل مگاپاسکال دارد. مقاومت فشاری متوسط آن نیز در حدود یکصدوده مگاپاسکال است. مقاومت خمشی آن بین شش تا پانزده مگاپاسکال و مقاومت کششی آن به طورمتوسط چهار مگاپاسکال است. تخلخل این سنگ بسیار کم و بین 3 /0 تا 2/ 1 درصد است.
سنگ چینی در نمای خارجی:
استاده از سنگ چینی برای نما و فضای خارجی کاملاً فنی و صحیح است. سنگ چینی از لحاظ جذب آب و چسبندگی دوغاب بین انواع سنگ ساختمانی گرانیت و تراورتن است.
نه به اندازه ی تراورتن جذب کننده دوغاب و نه به اندازهء گرانیت نچسب است.
در ایران استفاده از این سنگ ساختمانی برای نما از قدیم رایج بوده. اگر دقت کرده باشید سنگ چینی نمای اصلی بسیاری از ساختمانهای قدیمی به خصوص در مناطق گرمسیر است، چرا که رنگ روشن آن باعث می شود تا گرمای زیادی جذب نما نشود و ساختمان از گرمای زیاد در امان باشد.
مقاومت این نوع از انواع سنگ ساختمانی در مقابل هوازدگی سطحی و عمقی به طور متوسط خوب و قابل اعتناست و در بعضی از معادن، سنگ چینی می تواند با تراورتن و گرانیت هم رقابت کند.

بنای اُپرای شهر اُسلو در کشور نروژ نمونه  بسیار خوبی است که در آن از این سنگ ساختمانی در قسمتهای خارجی استفاده شده است. این بنای مهم معماری در نزدیکی دریاست و مقداری از آن در آب فرورفته و ایده  شکلی آن کوه یخی است که از دریا بیرون آمده. با توجه به درجه حرارت بسیار پایین دمای دریا در نروژ که همیشه زیر صفر است انتخاب این سنگ از یک طرف کمک کرده تا تداعی کننده  رنگ سفید یخ باشد واز طرف دیگر مقاومت خوب سنگ امکان داده که از آن در چنین فضایی استفاده شود. البته برای جلوگیری از   لیز خوردگی، روی سنگ را کاملاً تیشه ای (بوشهمر bush hammer) کرده اند و برای اطمینان از مقاومت سنگ در طول سالهای درازو عمر بالای آن از سنگ ضخیمتر یعنی هشت سانتی متری استفاده  کرده اند. همچنین کل سنگ را به صورت خشک نصب  کرده اند. این بنا در مجموع کار بسیار زیبا و جذابی شده است. زینت بخش این شاهکار، سنگ  چینی کارارا  است که یکی از    معروف ترین معادن چینی دنیا به شمار می رود.
این نوع از انواع سنگ ساختمانی می تواند برای مصنوعات سنگی هم مورد استفاده قرار گیرد. حتی کیوبیک آن هم مثل کیوبیک گرانیت و تراورتن مصرف می شود. سنگ چینی به صورت جدول هم می تواند مفید و زیبا باشد مثلاً استفاده از آن در طرح بازسازی پیاده رو و جوی آب خیابان ولی عصر (عج) کاملاً به جا و صحیح است. در این طرح برای ساخت تمامی جدولها از میدان تجریش تا میدان راه آهن تهران از سنگ چینی لایبید بدون فرآوری  (un polished) استفاده شده که در قسمتهایی از کارها این جدولها تیشه ای شده اند و مختصری هم ابزار خورده اند.در بعضی قسمتهای کف نیز کیوبیک گرانیت و در بعضی قسمتها کیوبیک چینی به کار رفته است