نویسنده : مجید افشاری
مدیر کارخانه سنگ کبیر
انواع فرآوری سنگ ساختمانی
در این مقاله در مورد انواع فرآوری سنگ ساختمانی و نتایج این فرآوری ها صحبت می کنیم تا بیشتر با صنعت سنگ و فعالیت های مرتبط با آن ها آشنا شوید.
انواع تیشه
از قدیم مرسوم بوده که سطح روی سنگ را با ابزار تیشه که روی آن به حالت ناخن در آمده، تیشه ای کنند ( ابتدایی ترین روش انواع فرآوری سنگ ساختمانی). این کار به دلایل مختلف انجام می شده. چنانچه از سنگی در کف استفاده شود با این کار می توان از میزان لیزی سطح کاست و ایجاد اصطکاک کرد. این کار معمولاً در کف فضاهای عمومی و یا روی پله ها انجام می شده. بعضی مواقع، عمل تیشه دستی روی سنگهای نما هم صورت می گیرد. این کار بیشتر روی سنگ های تراورتن و یا بعضی از انواع لایم استونها همانند سنگ سمیرم انجام می شده است.
در واقع با این کار به چند هدف می رسیدند:
سنگ تیشه ای معمولا ً دارای بافت یکسان و یکنواختی است. چنانچه سنگهای تراورتن ساب بخورد نقش اصلی خود را کاملا ً مشخص و نمایان خواهدکرد. حال اگر این نقش نمایان، زیبا و جذاب نباشد، می توان با تیشه ای کردن سطح آن فقط رنگ اصلی زمینه سنگ را نمایش داد و آن نقش های نازیبا در شلوغی تیشه محو می شود. سنگ تراورتن و لایم استون موقعی که تیشه ای می شوند سفیدتر به چشم می آیند. درکل سنگها موقعی که ساب می خورند رنگ واقعیشان را که معمولا ً تیره تر است نشان می دهند. لذا با تیشه ای کردن سنگ، می توان آن را سفید نشان داد.
در بحث انواع فرآوری سنگ ساختمانی باید گفت که بعضی از سنگها بصورت ساب خورده استفاده چندانی ندارند و فقط صورت تیشه ای آنها مورد استفاده قرار می گیرد. مثلاً سمیرم یا نیزار، از نوع سنگهای با جذب آب بالا هستند و ساب خوردۀ آنها بسیار سریع کثیف می شود، ضمن اینکه ساب خوبی هم بر نمی دارند.
تیشه کاری برای خودش اصطلاحات و قوانینی دارد. چنانچه این تیشه در یک جهت و یکبار زده شود و به صورت تُنُک دیده شود، به آن «یک تیشه» می گویند و اگر به صورت کاملاً پر زده شود، طوری که سطح سنگ دیده نشود به آن «دو تیشه» می گویند و چنانچه در دو جهت سنگ تیشه ای شود و سطح آن به صورت افقی و عمودی ابزار تیشه بخورد به آن «تیشه چپ و راست» می گویند.
اگر سطح آن به صورت عمیق خراشیده شود به آن «کلنگی» و اگر تلفیق این دو روش باشد به آن «تیشه کلنگ» می گویند.
در سالهای گذشته که اقبال زیادی به سنگ های تیشه ای شد، این کار به سمت انجام با ماشین هم رفت و «تیشه ماشینی» هم رایج شد.
در ابتدا این تیشه ها توسط دستگاهها از روی سنگ زده می شد که باعث می شد میزان خراشهای ناخنهای تیشه روی سنگ متفاوت شود. چرا که ضخامت سنگها در اغلب موارد متفاوت بود. بعدها این ایراد برطرف شد و در دستگاههای جدید خراش را از زیر به سنگ وارد می کردند و در این حالت ضخامت سنگ تأثیری در میزان خراش روی سنگ نداشت. از آنجا که تیشه کاری به خوبی مورد استقبال قرارگرفت انواع دیگری از تیشه ماشینی رایج شد، از جمله نوعی تیشه کاری به نام «بوشهمر»(bush hammer).
اجرای این کار که خود از انواع فرآوری سنگ ساختمانی است با ماشین به وسیله «بوشهمر» انجام میشود. این وسیله را روی چند کله در خط ساب می بندند و سنگ را از زیرش عبور میدهند. بسته به فشار باد می تواند اثر این خراشها روی سنگ شدت و ضعف داشته باشد. امروز این کار برای ایجاد سطح ناصاف روی سنگ بسیار رایج است و می تواند روی گرانیت، تراورتن، مرمریت و چینی انجام شود.
در واقع با این کار به چند هدف می رسیدند:
سنگ تیشه ای معمولا ً دارای بافت یکسان و یکنواختی است. چنانچه سنگهای تراورتن ساب بخورد نقش اصلی خود را کاملا ً مشخص و نمایان خواهدکرد. حال اگر این نقش نمایان، زیبا و جذاب نباشد، می توان با تیشه ای کردن سطح آن فقط رنگ اصلی زمینه سنگ را نمایش داد و آن نقش های نازیبا در شلوغی تیشه محو می شود. سنگ تراورتن و لایم استون موقعی که تیشه ای می شوند سفیدتر به چشم می آیند. درکل سنگها موقعی که ساب می خورند رنگ واقعیشان را که معمولا ً تیره تر است نشان می دهند. لذا با تیشه ای کردن سنگ، می توان آن را سفید نشان داد.
در بحث انواع فرآوری سنگ ساختمانی باید گفت که بعضی از سنگها بصورت ساب خورده استفاده چندانی ندارند و فقط صورت تیشه ای آنها مورد استفاده قرار می گیرد. مثلاً سمیرم یا نیزار، از نوع سنگهای با جذب آب بالا هستند و ساب خوردۀ آنها بسیار سریع کثیف می شود، ضمن اینکه ساب خوبی هم بر نمی دارند.
تیشه کاری برای خودش اصطلاحات و قوانینی دارد. چنانچه این تیشه در یک جهت و یکبار زده شود و به صورت تُنُک دیده شود، به آن «یک تیشه» می گویند و اگر به صورت کاملاً پر زده شود، طوری که سطح سنگ دیده نشود به آن «دو تیشه» می گویند و چنانچه در دو جهت سنگ تیشه ای شود و سطح آن به صورت افقی و عمودی ابزار تیشه بخورد به آن «تیشه چپ و راست» می گویند.
اگر سطح آن به صورت عمیق خراشیده شود به آن «کلنگی» و اگر تلفیق این دو روش باشد به آن «تیشه کلنگ» می گویند.
در سالهای گذشته که اقبال زیادی به سنگ های تیشه ای شد، این کار به سمت انجام با ماشین هم رفت و «تیشه ماشینی» هم رایج شد.
در ابتدا این تیشه ها توسط دستگاهها از روی سنگ زده می شد که باعث می شد میزان خراشهای ناخنهای تیشه روی سنگ متفاوت شود. چرا که ضخامت سنگها در اغلب موارد متفاوت بود. بعدها این ایراد برطرف شد و در دستگاههای جدید خراش را از زیر به سنگ وارد می کردند و در این حالت ضخامت سنگ تأثیری در میزان خراش روی سنگ نداشت. از آنجا که تیشه کاری به خوبی مورد استقبال قرارگرفت انواع دیگری از تیشه ماشینی رایج شد، از جمله نوعی تیشه کاری به نام «بوشهمر»(bush hammer).
اجرای این کار که خود از انواع فرآوری سنگ ساختمانی است با ماشین به وسیله «بوشهمر» انجام میشود. این وسیله را روی چند کله در خط ساب می بندند و سنگ را از زیرش عبور میدهند. بسته به فشار باد می تواند اثر این خراشها روی سنگ شدت و ضعف داشته باشد. امروز این کار برای ایجاد سطح ناصاف روی سنگ بسیار رایج است و می تواند روی گرانیت، تراورتن، مرمریت و چینی انجام شود.
